A manuscript was, traditionally, any document written by hand or typewritten, as opposed to mechanically printed or reproduced in some indirect or automated way. More recently, the term has come to be understood to further include any written, typed, or word-processed copy of an author's work, as distinguished from the rendition as a printed version of the same.

हस्तलिखिते म्हणजे हाताने लिहिलेले ग्रंथ. हे मुख्यत: भूर्जपत्र अथवा ताडपत्रावर लिहिलेले असतात. अशा ग्रंथांच्या संग्रहाला सरस्वती भांडागार असे म्हणले जाते. अशी भांडागारे विविध मठांमध्ये, राजे-रजवाड्यांच्या संग्रही असत. अशा हस्तलिखितांमध्ये धर्म, तत्त्वज्ञान, काव्य आणि नाटक या विषयांचे ग्रंथ अधिक आढळतात. ग्रंथांचे लेखन ही तुलनेने अवघड गोष्ट असल्याने अशा ग्रंथांची जपणूक चांगल्या प्रकारे केली जात. महाराष्ट्रातील उपलब्ध हस्तलिखिते लिहिण्यात सर्व समाजातील लोकांचा समावेश दिसून येतो.