The hoof is the tip of a toe of an ungulate mammal, which is covered and strengthened with a thick and horny keratin covering. Artiodactyls are even-toed ungulates, species whose feet have an even number of digits; the ruminants with two digits are the most numerous, e.g. giraffe, deer, bison, cattle, goat, and sheep. The feet of perissodactyl mammals have an odd number of toes, e.g. the horse, the rhinoceros, and the tapir. Although hooves are limb structures primarily found in placental mammals, hadrosaurs such as Edmontosaurus possessed hoofed forelimbs. The marsupial Chaeropus also had hooves.

குளம்பு அல்லது குளம்பி அல்லது குளம்புகள் (hoof) ( பாலூட்டி விலங்குகளில் குறிப்பாக குதிரை, கழுதை, ஆடு, மாடு, பன்றி, மான், வரிக்குதிரை, ஒட்டகம், ஒட்டகச் சிவிங்கி, நீர்யானை போன்ற விலங்கினங்களின் கால்களின் அடிப்பகுதியை பாதுகாக்கும் கனமான நகத்தால் மூடப்பட்டிருக்கும். சில குளம்பிகளின் மேல் அடர்ந்த மயிர்களால் சூழப்பெற்றிருக்கும். இவ்விலங்குகள் ஓடும் போது, இவற்றின் அடிப் பாதங்கள் கற்களாலும், முற்களாலும் பாதிக்காமல் இருக்க கனமான நகம் போன்ற இக்குளம்புகள் காக்கிறது. இக்குளம்பிகள் நகம் போன்று கனத்த பகுதியாகும். தொடர்ந்து வளரக்கூடிய குளம்பிகளை அவ்வப்போது உரிய இயந்திரங்களால் சீர்செய்து இலாடம் அடிப்பர்.